Από τα αριστουργήματα του Κρητικού Θεάτρου της Αναγέννησης, ο "Κατσούρμπος" του Χορτάτση ανήκει στην παράδοση των έργων της κομέντια ερουντίτα, της λόγιας κωμωδίας. Δανείζεται πολλά από τα χαρακτηριστικά και τους κωμικούς τύπους της πιο ώριμης, αυτοσχεδιαστικής κομέντια ντελ άρτε. Το έργο αντλεί τα ποιητικά του πρότυπα από τα ποιήματα του Πετράρχη και τις ιταλικές κωμωδίες της ίδιας περιόδου του Αριόστο και του Τάσο, ενώ η υψηλή ποιητική του Χορτάτση εξελίσσει τους κώδικες της χοντροκομμένης κωμωδίας και προσδίδει στο έργο στρώματα ειρωνείας και κοινωνικής ανάλυσης για το ήθος των χαρακτήρων και της εποχής. 

Μας χωρίζουν πλέον 500 χρόνια από την περίοδο της ακμής του Κρητικού Θεάτρου. Το έργο γράφεται, και πιθανόν παρασταίνεται, σε μια περίοδο που οι εξεγέρσεις εναντίον της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας έχουν καταπνιγεί, η συμφιλίωση και συμβίωση Ιταλών και Κρητικών έχουν εδραιωθεί, και τα χαρακτηριστικά της ιταλικής Αναγέννησης έχουν επηρεάσει βαθιά την κρητική κοινωνία. Η κατάληψη του νησιού από τους Τούρκους δεν θα αργήσει: Το Ηράκλειο παραδίδεται το 1669, αλλά ήδη από το 1570 έχουν ξεκινήσει οι αμυντικοί εξοπλισμοί. Ο κοινός φόβος Κρητικών και Βενετών απέναντι στον επικείμενο πόλεμο σφραγίζει την ελαφρότητα της κωμωδίας.

Ιδιάζον δείγμα του Κρητικού Θεάτρου, ο "Κατσούρμπος" κρύβει μια περιγραφή της αστικής τάξης του αναγεννησιακού Ηρακλείου στα τέλη του 16ου αιώνα. Οι ήρωες παραπαίουν ανάμεσα στην ασφάλεια της κοινωνικής τους θέσης και στην ασάφεια της ιστορικής στιγμής: το τέλος της Ενετοκρατίας πλησιάζει. 

Ο ομοιοκατάληκτος δεκαπεντασύλλαβος, οι τυπικοί κανόνες της πλοκής, οι θεατρικές συμβάσεις και οι χαρακτήρες της κομέντια, η αισθητική παράδοση του Κρητικού Θεάτρου: όλα αυτά τα στοιχεία κάνουν τη σκηνική αναμέτρηση με αυτό το κλασικό έργο ιδιαίτερα ερεθιστική. Ο Γιάννος Περλέγκας επιλέγει ένα μικρό σχήμα ηθοποιών για να σπάσει τα όρια μιας κλασικότροπης αναπαράστασης και αναζητά μια συνομιλία του κειμένου με τη γλώσσα χορευτών και ακροβατών. Στο αισθητικό επίπεδο, τα σκηνικά και τα κοστούμια αναφέρονται στην Αναγέννηση υπονομεύοντάς την αδιόρατα, ενώ το ηχητικό περιβάλλον της παράστασης επεξεργάζεται με σύγχρονο τρόπο τα μαδριγάλια του Μοντεβέρντι και την κρητική μουσική παράδοση.

Σκηνοθεσία: Γιάννος Περλέγκας
Σκηνικά – Κοστούμια: Άγγελος Μέντης
Κίνηση – Συνεργασία στη σκηνοθεσία: Χριστίνα Σουγιουλτζή
Μουσική: Δημήτρης "Χαΐνης" Αποστολάκης, Κλέων Αντωνίου
Φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλος

Παίζουν: Δημήτρης "Χαΐνης" Αποστολάκης, Ανθή Ευστρατιάδου, Λένα Κιτσοπούλου, Κατερίνα Λυπηρίδου, Χρήστος Σαπουντζής, Γιάννος Περλέγκας, Θοδωρής Σκυφτούλης, Χριστίνα Σουγιουλτζή

Οργάνωση – Εκτέλεση παραγωγής: Delta Pi

Στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών - Επιδαύρου 2025.